“Ngày xưa có một ngôi làng nhỏ bé
đáng yêu. Ngôi làng ấy là một chỗ ở thật tuyệt vời nhưng tiếc thay lại gặp một
vấn đề nghiêm trọng. Khi trời không mưa, làng chẳng còn một tý nước nào. Nhằm
giải quyết vấn đề dứt điểm, các già làng quyết định gọi thầu cung cấp nguồn nước
hàng ngày cho dân làng. Có hai nhân vật đứng ra nhận thầu, và các già làng đều
nhận ký hợp đồng với cả hai. Các già làng cho rằng một sự cạnh tranh nho nhỏ giữa
hai bên vừa có thể làm cho giá cả giảm xuống, lại vừa đảm bảo có đủ nước dự trữ
cho làng.
Người thứ nhất trong hai cá nhân đó
tên là Ed, lập tức lên chợ mua hai thùng thiếc mạ kẽm và ngược xuôi trở nước từ
hồ vào làng cách đó khoảng một dặm Với hai thùng nước đó, anh ta làm việc từ
sáng sớm đến chiều tối và nhanh chóng kiếm ra tiền. Ed đổ nước trong thùng vào
một bể chứa nước đúc bê ông to đùng trong làng. Cứ mỗi buổi sáng, anh ta là người
thức dậy trước nhất để đảm bảo lượng nước đủ dùng cho cả làng. Công việc thật cực
nhọc nhưng anh ta cảm thấy rất hạnh phúc khi làm ra tiền và đã thắng một trong
hai hợp đồng duy nhất của làng.
Người nhận thầu thứ hai tên là Bill
biến mất đi một dạo. Cả làng không nhìn thấy anh ta trong nhiều tháng, và điều
đó làm cho Ed rất sung sướng vì không có cạnh tranh nên kiếm được rất nhiều tiền.
Thay vì đi mua hia thùng nước cạnh
tranh với Ed, Bill phác thảo một kế hoạch kinh doanh, thành lập công ty, tìm
thêm bốn đối tác đầu tư, thuê một giám đốc quán xuyến công việc và trở về với một
nhóm thợ xây sau sáu tháng mất biệt. Trong vòng một năm, nhóm thợ của Bill hoàn
tất công trình lắp đặt một đường ống dẫn nước bằng i-nốc từ hồ vào thẳng trong
làng.
Vào buổi khai trương, Bill trịnh trọng
tuyên bố nguồn nước cung cấp của mình sạch hơn của Ed. Trước đó, Bill đã nghe
thấy nhiều phàn nàn của dân làng về bụi cặn trong nguồn nước do Ed cung cấp.
Bill còn tuyên bố sẽ cung cấp nước liên tục cho làng suốt 24 giờ mỗi ngày, 7
ngày một tuần. Trong khi đó,Ed chỉ cung cấp nước vào những ngày trong tuần mà
thôi bởi vì anh ta nghỉ làm vào cuối tuần. Tiếp theo, Bill tuyên bố sẽ chỉ lấy
giá bằng 75% giá của Ed mà nguồn nước lại sạch hơn, có đều đặn hơn. Cả làng
hoan hô Bill va ùn ùn xếp hàng trước vòi nước đường ống do Bill xây dựng.
Để cạnh tranh, Ed lập tức hạ giá xuống
còn 75% so với giá trước đây, mua thêm hai thùng nước và nắp đậy, rồi bắt đầu
tăng công suất lên bốn thùng cho mỗi chuyến đi. Nhằm cung cấp dịch vụ tốt hơn,
anh ta mướn thêm hai người con của mình phụ giúp làm ca đêm và vào những ngày
nghỉ cuối tuần. Khi hai đứa con lên tỉnh nhập học, anh ta nói với chúng, “Các
con hãy nhanh chóng quay về vì sự nghiệp kinh doanh này sẽ thuộc về các con.”
Vì một lý do nào đó, hai người con của
Ed sau khi tốt nghiệp đại học không chịu trở về làng. Anh ta cuối cùng phải
thuê mướn nhân công và từ đó bắt đầu gặp rắc rối với vấn đề công đoàn lao động.
Công đoàn đòi tăng lương, chu cấp thêm phúc lợi và yêu sách mỗi nhân công chỉ
xách mỗi lần một thùng nước mà thôi.
Trong khi đó, Bill ý thức được rằng một
khi ngôi làng này cần nước thì các làng khác cũng phải có nhu cầu thiết yếu đó.
Thế là anh ta phác thảo lại kế hoạch kinh doanh của mình, đi chu du xây dựng hệ
thống cấp nước nhanh chóng, số lượng lớn, chi phí thấp và chất lượng sạch cho mọi
ngôi làng trên thế giới. Anh ta chỉ kiếm có mỗi một xu cho mỗi thùng nước, thế
nhưng anh ta lại cung cấp hàng tỷ thùng nước mỗi ngày. Cho dù anh ta có làm việc
hay không, hàng tỷ người vẫn tiêu dùng hàng tỷ thùng nước, và mọi số tiền kiếm
được đó đều chảy vào tài khoản ngân hàng của Bill. Bill đã phát kiến một đường ống
không chỉ dẫn nước cho mọi làng mà còn dẫn tiền chảy vào túi của mình.
Bill sống hoàn toàn hạnh phúc sau đó,
trong khi Ed vẫn làm việc cực nhọc suốt cả đời mà vẫn lận đận về tiền bạc. Chấm
hết.”
Câu chuyện đó về Bill và Ed đã hướng
dẫn cho tôi trong suốt nhiều năm liền, giúp cho tôi nhiều quyết định quan trọng
trong đời mình. Tôi thường tự hỏi:
“Tôi
sẽ đi xây một đường ống dẫn nước hay đi gánh nước?”
“Tôi
sẽ lao động một cách cực nhọc hay một cách khôn ngoan?”
(Trích Tập 2 - Dạy Con Làm Giàu - Robert Kyosaky)
